Critical Essay

        Ayon kay Allejandro G. Abadilla ang sanaysay ay isang uri ng sulatin o akda na naglalaman ng damdamin, kuro-kuro, kaisipan, saloobin o reaksiyon ng manunulat sa isang makabuluhang paksa o tema na naglalayong maghatid ng bagong kaalaman para sa madla. 

        Maituturing naman na sanaysay ang talambuhay sapagkat ayon kay Bienvenido Lumbera, "Maaaring sakupin ng kategoryang sanaysay ang alin mang akdang prosa na nagbabahagi ng impormasyon, nagpapaliwanag, umaakit na paniwalaan ang sinasabi, tumuligsa sa mga institusyon o indibidwal o umaaliw sa mambabasa." Tugma ang pahayag na ito sa kahulugan ng talambuhay, dahil ang talambuhay ay tinatawag din na biyograpiya. Ito ay isang anyo ng panitikan na nagsasaad ng kasaysayan ng buhay ng isang tao hango sa mga tunay na tala, pangyayari at impormasyon.

        Isa sa mga tunguhin ng sanaysay ay ang makapagbigay ng impormasyon sa mambabasa at maipahayag nating mga PIlipino ang ating hinanakit sa mga mananakop. Naging daluyan ito ng ideolohiya sa pamamagitan ng pagpapasa nito sa henerasyon kung kaya't ito ay buhay pa hanggang sa kasalukuyan.

        Nilikha naman ito upang makapagbahagi ng iba't-ibang impormasyon na kalimitan ay nakabatay sa tunay na buhay o karanasan ng isang tao upang magbigay aliw, manghikayat at magpaliwanag ng iba't-ibang katuruan at kaalaman na magbibigay kasagutan sa mga tanong ng tao.

        Ito ay naging kasangkapan sa pagbibigay at pagtanggap ng maraming kaalaman na maaaring makapagbukas ng isipan ng maraming tao, tulad ng talambuhay at iba pa na bahagi ng akdang pampanitikan.

        Noong Disyembre, taong 2009, iisang photoblog ang pinanggagalingan ng halos lahat ng mga pangkat ng balita. Ngunit dahil ito nga ay nag-iisa, ito ang nagsilbing pinanggalingan ng balita tungkol sa sunog noong buwan na iyon. Karagdagan, sa blog din nagmula ang karamihan sa kontrobersiya ng mga artista tungkol sa kanilang showbiz life.

        Ang sanaysay ay may dalawang uri. Ito ay ang pormal at impormal na sanaysay. Ang pormal na sanaysay ay ang pagtatalakay sa mga seryosong paksa na nangangailangan ng masusing pag-aaral at malalim na pag-unawa sa paksa, samantalang ang impormal na sanaysay naman ay ang pagtatalakay sa mga paksang magaan, karaniwan, pang araw-araw at personal. Karaniwan nitong binibigyang diin ang mga karanasan na maaaring magpakilala sa personalidad ng manunulat.

        Kadalasan namang isunusulat ang malikhaing sanaysay sapagkat ito ay paraan upang maisagawa ang bawat damdamin na nakapaloob sa puso ng manunulat at maaari itong makapagbigay ng kasiyahan sa mambabasa.

        Ilan sa mga katangiang taglay nito ay ang pag-uugat sa reyalidad o sa tunay na buhay ng gagawing paksa, pagkakaroon ng malinaw na subjek, malinaw na detalye at pananaliksik o pag-oorganisa tungkol sa napiling tema o paksa.

        Maituturing na halimbawa nito ang BLOGGING sapagkat ito ay nagiging daan upang masabi ng manunulat ang kaniyang mga karanasan at nararamdaman tungkol sa kung ano-anong bagay na hindi niya kayang sabihin ng direkta. Ito ay mistulang talaarawan para sa iba na siyang lagi nilang kinakausap at pinaglalagyan ng mga hindi malilimutang pangyayari sa buhay nila.